Wat is er te vertellen over het Friese Burgum? Misschien dat het de hoofdplaats is van de gemeente Tytsjerkeradiel. Of dat het ruim 10 duizend inwoners heeft. Maar wat kenmerkt het dorp en haar inwoners nou echt? Waar zijn zij gruts (groots) in én grutsk (trots) op? Een groep Burgumers, bij elkaar gebracht door initiatiefnemer Geesje Duursma, wil hun mooie dorp voor eens en altijd op de (wereld-)kaart zetten. Met het project Wereldburgumer is die wens werkelijkheid geworden.
Hóe ze Burgum op de kaart zetten? Met een nachtelijke mars van Burgum naar Leeuwarden. Met een kernteam van vijf mensen begint het project na de startfase steeds duidelijkere vormen aan te nemen. Geesje Duursma blijft zich als initiatiefnemer actief inzetten tijdens het project, bijgestaan door Atsje Lettinga als projectleider. Emmie Soepboer ontfermt zich over de route en houdt het moreel hoog als marsleider. Yannick de Vries neemt de financiële kant van het project voor zijn rekening, met de hulp van Oranje Ferbynt (Burgumer burgerinitiatief en gemeenschapsfonds). Siebe Siebenga zorgt als dorpshistoricus en vrijwilliger van het Streekmuseum voor de historische inbedding. Kunstenaar Jeroen Kluitenberg wordt aangetrokken om ideeën van de groep te vertalen naar een tastbaar product, want er moet iets mee naar Leeuwarden: een enorme wereldbol, die het verhaal van Burgum vertelt. Burgum als onderdeel van de wereld.
Kracht én openheid
In Leeuwarden sluit het project aan bij de vijf uur durende kettingreactie van 8ste dag, die symbool staat voor het leven: vaak vloeiend, soms met een hapering, maar altijd de moeite waard om in gang te blijven zetten. 8ste dag is een dag vol losse evenementen in het kader van LF2018, vol groepen mensen die afzonderlijk van elkaar mooie dingen maken. Toch komen zij uiteindelijk allemaal samen en creëren daarmee een gigantisch evenement, net zoals de inwoners van Burgum dat doen in de aanloop naar én tijdens de grote mars naar Leeuwarden.
Jeroen Kluitenberg maakt talloze kleine modellen van luciferhoutjes voor hij begint aan de grote klus om een wereldbol te bouwen. Hij staat er gelukkig niet alleen voor. Achmed en Daniël, asielzoekers uit het nabijgelegen AZC, helpen hem met timmeren. Hannah en Ellen nemen het schilderwerk op zich. De Molkfabryk stelt werkruimte beschikbaar en ook het benodigde materiaal wordt gedoneerd. De wereldbol met een doorsnede van 2,5 meter is een ingenieuze geodetische constructie, die zorgt voor maximale stevigheid én openheid, maar met een minimaal gewicht. Door de bol van hout te maken (in plaats van het oorspronkelijke plan: staal), kan het totaalgewicht nog lager worden gehouden. Elk latje is onmisbaar voor de stevigheid van de constructie als geheel, neem er één weg en de bol zakt als een pudding in elkaar. Het is een prachtig symbool voor de sterke, open Mienskip van Burgum, waarin elke individuele Burgumer bijdraagt aan de kracht van het dorp.
Burgum is gruts(k)
Burgumers hebben zelf de vier onderwerpen gekozen die voor hen het beste uitdragen wat Burgum is. Jeroen Kluitenberg vertaalde ze vervolgens in een werkbaar ontwerp. Binnenin de blauwe Burgumerbol krijgen deze onderwerpen een ereplaats, zodat iedereen tijdens de mars in één opslag kan zien wat Burgum gruts(k) maakt. Dat is natuurlijk de Kruiskerk uit de 13e eeuw die het dorpsgezicht domineert. Herberg de Drie Gekroonde Baarzen, in het verleden beroemd en berucht in de wijde omtrek bij vooral vissers en havenarbeiders, mag niet ontbreken. En ook de enorme zwerfkei, bijgenaamd de Poppestien, heeft een plek in de bol. In Burgum komen de baby’tjes namelijk niet van de ooievaar, maar van onder die Poppestien (babysteen) vandaan. Burgums beroemdste exportproduct, de zeilboot BM’er (Burgumermeer) die werd ontworpen door kapper Hendrik Bulthuis (1892-1948), maakt het verhaal van het dorp compleet.
Bijzondere gesprekken
En met dat Burgumse verhaal vertrekt de niet te missen verlichtte blauwe Burgumerbol in de nacht van 7 op 8 juli op zijn tocht naar Leeuwarden, met een groep enthousiaste wandelaars. Om precies 00.08 wordt het startsein gegeven door burgemeester Jeroen Gebben, onder begeleiding van drumband De Marko’s. Ruim 50 enthousiaste belangstellenden zwaaien de lopers uit. De route van bijna 20 kilometer leidt de mars via een aantal tussenstops naar het eindpunt. Onderweg wordt de slaap bestreden met optredens, ontmoetingen, bijzondere gesprekken en lekker eten. Bij het AZC, de allereerste stop, worden de lopers warm onthaald door bewoners met hapjes, muziek en gastvrijheid. Daarna volgen (nog te openen) Brasserie Om de Dobben (met een optreden van Nanne en Ankie) en rond 4 uur ’s ochtends een welverdiende langere pauze bij Sportpark De Warren, in Hurdegaryp. De Burgumerbol wordt op de middenstip gezet, er is tijd voor een groepsfoto en zelfs een potje voetbal. Het in elkaar zetten van de veldbedden blijkt nog een heel karwei, midden in de nacht. Na een paar uur slaap (voor enkelen), staat rond 7 uur het ontbijt klaar. In de vroege ochtendzon wordt met een kop welverdiende koffie genoten van optredens van trekzakorkest Seis Tinten Griis en Sa Kint Ek. Het is ook het moment dat nieuwe wandelaars zich aansluiten.
Vlak voor de stoet Leeuwarden binnen wandelt, even voorbij de Groene Ster, staat de lunch alweer klaar. De inmiddels flink gegroeide groep – er lopen dan een stuk of 40 mensen mee – wordt getrakteerd op een optreden van het Prokkelkoor van Talant, een gemengd koor van mensen met en zonder een verstandelijke beperking. Natuurlijk lopen de koorleden daarna gezellig mee richting de Grote Kerk. Onder begeleiding van drie motoragenten beginnen de lopers aan de laatste kilometers. Voor een officieel tintje krijgen ze allemaal een gladiool uitgereikt, de bloem die toepasselijk staat voor kracht, overwinning en trots. De vaandels met handafdrukken van Burgumers die meegedragen worden geven de stoet écht iets feestelijks.
Vermoeidheid en kippenvel
De mars arriveert ruim op tijd bij de Grote Kerk in Leeuwarden. Na een momentje wachten in verband met de kettingreactie van 8ste dag krijgen de Burgumers het officiële sein dat ze door mogen lopen naar het Oldehooftsterkerkhof: de slagboom gaat open en de drumband Pasveerkorps leidt de mars de laatste meters door de stad. Het is 13.58 en de Burgumerbol is officieel aangekomen! Een onverwacht emotioneel moment, vindt projectleider Atsje Lettinga het. Na al die tijd samen hard werken, het idee van de grond te krijgen, en dan op zo’n mooie manier onthaald te worden door zoveel mensen gaf haar kippenvel. Het gevoel is moeilijk onder woorden te brengen.
De vermoeidheid, de warmte, de drukte en de emotie eisen hun tol na de prachtige, lange nacht. De organisatoren en lopers zoeken hun welverdiende bed op, na vele felicitaties en complimenten in ontvangst te hebben genomen. Op deze nacht en dag zullen ze vol trots terugkijken. Ze weten: wij hebben Burgum met z’n allen op de kaart gezet! En de Burgumerbol? Die krijgt in een nieuwe gedaante – en maar liefst drie keer zo groot! – een permanente ereplaats in Burgum; een plek waar Burgumers elkaar kunnen treffen en grutsk op zijn!
