Een International Art Camp doet iets met mensen. Zowel met de kunstenaars die er vanuit de hele wereld naartoe komen als met de dorpsbewoners hun dorp hiervoor openstellen. Het creëert een blijvende verbintenis, ondervond Reina Rodina van der Meer. Daarom brengt ze dit fenomeen deze zomer naar Tytsjerk: het dorp dat in de Tweede Wereldoorlog als vanzelfsprekend onderdak verschafte aan 170 evacuees uit Tiel. Is Tytsjerk nog steeds zo gastvrij als toen?
Er is al het hele jaar van alles gaande om Tytserk te betrekken bij de voorbereidingen van het International Art Camp. Initiatiefneemster Reina Rodina van der Meer en de Israëlische Shiri Wilk en Nir Nader, die de artistieke leiding voeren, overleggen wekelijks in de bibliotheek. Elke maand schuiven ze aan bij het dorpsdiner in het dorpshuis om de tientallen aanwezigen te vertellen over hun verhalenproject. En in maart organiseerden ze een evenement in Park Vijversburg waar ze met zo’n tweehonderd genodigden gesprekken voerden over de rol van Tytsjerk in de Tweede Wereldoorlog, de vluchtelingen van nu en het belang van gastvrijheid. Dat laatste wordt het thema van dit International Art Camp.
Gastvrijheid
Reina, Shiri en Nir hebben alledrie wel wat met het thema. Bij Reina werd haar interesse aangewakkerd tijdens een International Art Camp dat ze vijf jaar geleden in Servië bezocht, als geluidskunstenares. “Ik nam deel aan de muziekwerkgroep en stond ervan versteld hoe snel er een diep contact ontstond tussen de lokale bevolking en de aanwezige kunstenaars. De gastvrijheid was zó groot. Het evenement wordt er elk jaar gehouden en heeft grote invloed op de verbeeldingskracht, met name van de kinderen die er opgroeien. Toen ik al die vreugde en blije gezichten zag, wist ik: dit wil ik in Friesland organiseren.”
Community Art
Shiri en Nir zijn afkomstig uit Israel en kwamen anderhalf jaar geleden naar Nederland omdat Shiri haar moeder hier woont en omdat ze hun politieke kunstuitingen niet langer kwijt konden in Israel. Ze zijn onder de indruk van de gastvrijheid die ze hier in Nederland aantroffen. Shiri: “We gingen in Leeuwarden langs organisaties die iets doen met Community Art en kwamen zo bij Keunstwurk terecht. Reina kon onze hulp goed gebruiken en het klikte, dus haakten we aan.” Nir vervolgt: “Het is voor ons geweldig om te zien dat een Fries dorp zich zo openstelt voor mensen van buitenaf. Om op deze manier mensen samen te brengen, daar maken we graag deel van uit.”
Vlnr Nir, Shiri en Reina Rodina
Betrokkenheid
De georganiseerde activiteiten hebben al heel wat bekendheid opgeleverd in het dorp. De meeste inwoners weten wel ongeveer wat er tussen 23 juli en 6 augustus gaat gebeuren. En dat is belangrijk, want voor de bewoners is een grote rol weggelegd. Reina: “We zouden de plank misslaan als we de lokale bevolking er niet bij zouden betrekken. Sterker nog: het hele evenement valt of staat met de betrokkenheid van de inwoners.” Shiri: “De vijfentwintig buitenlandse kunstenaars die hiervoor naar Tytsjerk komen, logeren bij dorpelingen. En de dorpelingen mogen hen meehelpen bij het tot stand brengen van de kunstwerken. Van amateurfotografen tot schilderliefhebbers of lokaal muziektalent: voor iedereen is plek.”
Gezamenlijk eindspektakel
Het verhaal dat bij de creatie van de kunstwerken centraal staat, is de rol van Tytsjerk in de Tweede Wereldoorlog. Toen vluchtten 170 Roomse vluchtelingen vanuit het zuiden naar het noorden van het land, waar ze via de Protestantse Kerk van Tytsjerk werden ondergebracht bij gezinnen uit dit Friese dorp. De kunstenaars komen nu samen in diezelfde Protestantse Kerk, waar ze dit verhaal vertalen naar muziek, theater, dans, beeld en installaties en toewerken naar een gezamenlijk eindspektakel met en door het dorp.
Duurzaam evenement
Het International Art Camp Tytsjerk wordt – als het aan Reina ligt – een duurzaam evenement. De kunst blijft in het dorp en ze wil het evenement graag jaarlijks gaan organiseren. “Het is niet de bedoeling dat het zomaar weer vervliegt. Juist door er een terugkerend evenement van te maken, kan het als een creatief hulpmiddel dienen voor contact, verbeeldingskracht, gastvrijheid en samenwerking.”
