Blog: Wini Weidenaar
Een brug slaan tussen de werelden van doven/slechthorenden en horende mensen, dat is de diepste wens van Mim Hardege, projectleider van het Project H-OOR. Om hier gestalte aan te geven zijn we vandaag te gast bij Kookatelier Tikafood in Leeuwarden. Aan tafel zitten mensen die ‘goed’ horen, slecht horend zijn en mensen die helemaal niks horen.
Rozemarijn Strubbe, projectleider van De Reis, trapt af. Voor haar houdt ze de telefoon met het scherm gericht naar haar buurvrouw, Iris. Iris is 31 jaar en is sinds haar geboorte doof en weet niet beter dan dat ze niets hoort. Maar ook voor haar is het altijd weer wennen aan een nieuwe groep en in een nieuwe omgeving. Met behulp van de telefoon kan ze lezen wat Rozemarijn zegt. Dankzij een app zet de telefoon de woorden van Rozemarijn direct om in tekst. Super handig, zo denkt ook Margret die even verderop aan tafel zit. Haar zus, die ook aanwezig is, is slechthorend. De communicatie is hierdoor niet altijd even flexibel dus Margret wil graag weten welke app ze moet downloaden om dit handige hulpmiddel ook op haar mobiel te krijgen. We zijn nog maar amper begonnen en nu al is er winst behaald met deze bijeenkomst.
We gaan vandaag samen koken maar niet zomaar. Alle mensen die iets horen krijgen een koptelefoon op en via de koptelefoon horen ze geroezemoes en/of muziek, je hoort elkaar dus niet meer. Niemand mag gebruik maken van hulpmiddelen, zoals een gehoorapparaat, waardoor iedereen op ‘hetzelfde’ niveau met elkaar moet communiceren. ‘Benieuwd wat er straks op tafel staat’.
In de keuken ontstaat een ware chaos. Niemand weet precies waar alles staat en communiceren met handen en voeten zoekende naar de juiste ingrediënten is ook best nog wel een uitdaging. In groepjes van twee of drie personen maken we een tapas gerecht klaar. Ik mag samenwerken met Iris en Nico. Iris is dus al doof sinds haar geboorte en Nico heeft een gehoorapparaat. Deze staat uit, zijn batterij is toevallig ook leeg. Af en toe betrap ik ze op gebarentaal en ik moet toegeven dat dit, tot op zekere hoogte, best te volgen is. We smokkelen zo een beetje maar hierdoor krijgen we wel super lekkere Mexicaanse balletjes. De gerechten staan uitgewerkt op papier dus door te wijzen naar bepaalde woorden kunnen we elkaar ook goed helpen’.
‘Na een half uur realiseer ik mij dat we elkaars naam nog niet eens weten. Ik probeer met handen en voeten te achterhalen hoe Nico en Iris heten en met behulp van letters op de etiketten van producten gaat dat best aardig. Veel meer dan een naam en leeftijd weet ik na een uurtje koken nog niet, dus dat is best gek. Wel hebben we twee heerlijke gerechten gemaakt’.
Door het dragen van de koptelefoon merk ik dat ik ongelooflijk veel prikkels krijg. Ik ben veel alerter en gebruik bepaalde zintuigen, zoals mijn ogen en neus, meer dan normaal. Daarnaast vind ik het heel vervelend dat ik niet weet wat er achter mij gebeurt. Je hoort niks maar je weet wel dat er mensen achter je zijn. Een beetje een gespannen gevoel geeft dit, wellicht ben ik achterdochtiger dan ik dacht, of zou dit voor Iris altijd zo zijn?
Na het koken en verorberen van alle lekkernijen wordt de kookworkshop geëvalueerd. Het belangrijkste verbeterpunt is dat de verhouding horenden en slechthorenden/doven gelijk moet zijn waardoor iedereen dezelfde ervaring heeft, daar zijn we het unaniem over eens. Beide partijen vinden dat het eigenlijk niet zo moeilijk is om in contact te komen maar dat je er wat meer tijd voor moet nemen. Het leren van een aantal basisgebaren zou handig zijn. Niet alleen voor deze situatie maar wellicht zou het voor iedereen wel een idee zijn om een basis aan gebaren te leren. Het experiment is een succes en het zou zeker een vervolg moeten krijgen. Uit de evaluatie kan Mim nog een aantal verbeterpuntjes halen om haar concept verder te ontwikkelen.
Mim is zichtbaar opgelucht. ‘Er valt een hoop spanning van mijn schouders. Het is toch eng om beide ‘groepen’ zo met elkaar in contact te brengen. Iedereen moet zich wel openstellen voor elkaar waardoor je echt een leuke ervaring krijgt die voor herhaling vatbaar is. Niet alleen horende mensen vinden het spannend, ook doven en slechthorende mensen zijn geneigd om te leven in hun eigen wereld en dat terwijl ze elkaar zoveel kunnen bieden. Ik ga in 2019 zeker door met het organiseren van evenementen om een brug te slaan tussen beide werelden. Dit was een mooi eerste experiment,’ aldus Mim.
