Mienskip is hét buzzword van LF2018, maar niet zonder reden. Mienskip is samenwerken, voor elkaar zorgen, samen plezier maken en samen de leefomgeving beter, veiliger en mooier maken. In heel Friesland worden projecten op poten gezet om dat o zo belangrijke Mienskipsgevoel te ondersteunen en te voeden. Zo ook in drie dorpen even buiten Heerenveen: Mildam, Katlijk en Bontebok. Mooie dorpen vol mooie mensen, maar dat gemeenschapsgevoel, dat kan nóg beter. Een groep enthousiastelingen, onder leiding van Wiebe Nijlunsing, zette de schouders eronder en organiseerde deze zomer de PlusMienskip. Het project ging van start op 27 april, Koningsdag, en sloot af op 15 september, met een PlusMienskipsdei in en rondom de drie dorpen.
Het idee zong al even rond. Tijdens de Dwarskijkers-bijeenkomst rondom het thema Smart Villages in Rottevalle in juli 2017, bogen teams zich over creatieve oplossingen voor lokale vraagstukken. In Mildam, een gezellig dorp met ongeveer 680 inwoners, was dat lokale probleem tweeledig: een verminderde gemeenschapszin en een niet optimaal functionerend dorpscafé. Wiebe Nijlunsing, voorzitter van Plaatselijk Belang Mildam, pitchte de meerledige oplossing die avond, onder meer bestaand uit pop-up bijeenkomsten in de zomer, het anders inrichten van het kruispunt voor het café en een internationaal symposium over Louis le Roy en zijn Ecokathedraal. Het liep iets anders. De focus op het café werd losgelaten, het primaire doel werd het versterken van de gemeenschap en er ontstond een samenwerking met De Reis van Keunstwurk.
Voorwaarde van de steun en begeleiding van De Reis was wel dat kunst een wezenlijk onderdeel van het programma werd. Zo kwam de organisatie uit bij Marcel Prins. De kunstenaar, die inmiddels een jaar of tien in Jubbega woont, is een bekend gezicht in Mildam. Als artistiek leider is hij betrokken bij de Ecokathedraal van Louis Le Roy, een doorlopend bouw- en kunstproject in de bossen van Mildam. Prins kwam als maker al snel met de Plus, die staat voor verbinding, samenwerking en positiviteit. Kortom, het symbool voor de Mienskip bij uitstek, dat bovendien makkelijk te maken is. Iedereen kan er iets mee.
Het plan: bewoners van de drie dorpen gaan zelf aan de slag en realiseren Plussen in het landschap, het dorp of zelfs hun eigen achtertuin. Klein of groot, alles mag. Op 27 april markeerde een fietstocht door de omgeving de start van het project, en werden direct de eerste Plussen gemaakt. Prins bouwde een flinke plus van oude tegels bij de Ecokathedraal en bewoners maakten een tijdelijke Plus van vlaggen op de middenstip van het voetbalveld. In Bontebok beschilderden deelnemers een gigantische Plus, die boven de Compagnonsvaart werd gehangen. De daarop afgebeelde handen staan voor de vereende krachten die nodig zijn om het project PlusMienskip te laten slagen. Tijdens de zomer bleven inwoners van de drie dorpen Plussen maken. Op de bijzonder Zijn-Plek, in de voormalige basisschool van Katlijk, werkten kinderen en begeleiders bijvoorbeeld samen aan een KunstPlus in de tuin. Na verloop van tijd neemt de tuin de Plus weer over. In Mildam ontstond een ZwerfafvalPlus, om zichtbaar te maken hoeveel afval in de omgeving ligt. Leerlingen van de Tjongerschool knipten een grote Plus in het grasland en kregen ondertussen een lesje plantkunde. Er circuleren schriften door de dorpen, waarin persoonlijke ervaringen met én verhalen over de Mienskip worden gedeeld.
Na de zomer sloot het project officieel af, op zaterdag 15 september, met een grote PlusMienskipsdei vol activiteiten. In Mildam werd een goedbezochte markt georganiseerd vol lokale producten, kunst en ambachten. Er was een prijs voor de lekkerste appeltaart en de mooiste pompoen. In Bontebok werd gekanood, gesurvivald en genoten van muziek, poëzie en de kunsten van een boomzaagkunstenaar. In Katlijk werd een pluktuin aangelegd, geknutseld en werden haiku’s geschreven. Net als tijdens de openingsdag, konden deelnemers ook nu weer genieten van het prachtige landschap in de omgeving via twee fietstochten, waarbij stempels verzameld konden worden.
Iedereen die op welke wijze dan ook een bijdrage leverde aan het project, en zo aan het Mienskipsgevoel, kreeg een houten Plusje. Die Plusjes konden op de afsluitende PlusMienskipsdei ingeruild worden voor lootjes. Hoe meer lootjes, hoe meer kans op een wel heel spectaculaire prijs: een ballonvaart boven de dorpen! Na een kom pompoensoep met Mienskipsbrood in café De Herberg in Katlijk, werden aan het eind van een zonnige en goedbezochte PlusMienskipsdei vier winnaars getrokken door ‘een jurylid van onbesproken karakter’ (een enthousiaste bewoner). Vier gelukkige dames mochten het landschap dat inspireerde tot de PlusMienskipsdei van boven bewonderen! En zo kwam een spannend einde aan een mooie dag.
Marcel Prins had grote plannen: gigantische Plussen gemaaid in een korenveld, of misschien zonnepanelen in een Plusvorm. Zou het niet fantastisch zijn als de Plussen via Google Earth vanuit de lucht te zien zouden zijn? Met een knipoog naar het omringende landschap, zouden de Plussen allemaal op 30° van het Noorden liggen. Dat is precies de verkavelingsrichting en de richting van de wijken die afwateren op de Compagonsvaart. De praktijk bleek iets weerbarstiger. Er ontstonden minder van die grote Plussen dan gehoopt en ook niet allemaal in de verkavelingsrichting. Toch beschouwen Prins, de organisatoren én deelnemers het project terecht als geslaagd. Immers, de Plussen waren niet het uiteindelijke doel. Het doel was het versterken van het gemeenschapsgevoel, van de Mienskip. De ontstane samenwerking en verbinding, het kameraadschap en plezier; het zijn uitkomsten die veel moeilijker meetbaar en zichtbaar zijn, maar zeer waardevol voor Mildam, Katlijk en Bontebok.
Met de PlusMienskip is een eerste aanzet gegeven tot nog veel meer samenwerking, onderlinge contacten en wellicht nieuwe vriendschappen, ontstaan op grote hoogte in een luchtballon. En zoals maker Marcel Prins benadrukt: net zoals aan de bouw van ‘zijn’ Ecokathedraal geen einde komt, zo blijft ook de PlusMienskip zich de komende jaren verder ontwikkelen.
