Vandaag mag ik mee op reis langs verschillende ‘Mienskipsprojecten’ in het kader van ‘The European Neighbours Week’. Ik stap samen met Hanneke, Kath en Hester in de auto richting Langezwaag, een Under de Toer project.
Bij elk project maken we gebruik van een spel waarin we samen met de mensen van het project in gesprek gaan. Het is een spel om de discussie op gang te brengen en zo meer diepgang te geven aan het gesprek. Het gaat bijvoorbeeld over de vraag of het project bijdraagt aan een ‘open society’, of het van onderop is georganiseerd of juist is opgelegd door bijvoorbeeld een artistiek leider. Maar ook over of het een sociaal of juist een artistiek project is geworden.
In Langezwaag ontmoeten we o.a. Wietske Lycklema à Nijeholt, artistiek leider van het Under de Toer project ‘Haren in de Wind’. Ze heeft samen met de bewoners gewerkt aan een geraamte van de kerk. Ze hebben de echte kerk als het ware nagebouwd en hierin ruimte gemaakt voor verschillende thema’s en ideeën waaraan weer andere bewoners mee konden werken. Een geslaagd project waaraan veel bewoners mee hebben gedaan maar zoals Wietske zelf zegt heeft ze de PR onderschat. ‘Als we meer en beter hadden gecommuniceerd waren er nog meer mensen betrokken geraakt. Anderzijds heeft het project gezorgd voor hernieuwde kennismakingen en nieuwe ontmoetingen en meer verbinding binnen het dorp’, aldus Wietske.
Van Langezwaag rijden we weer terug naar Leeuwarden waar we Marten Winters van het project ‘de 8ste dag’ ontmoeten. Een project waarin vijftig projecten elkaar raken, letterlijk, in het centrum van Leeuwarden. Vanuit alle hoeken van de samenleving werken mensen aan een stukje van het project dat op 8 juli samenkwam in Leeuwarden. Geslaagd zeker, maar of het project ook legacy heeft wil Marten pas over twee jaar zeggen. ‘Dan weet je pas of het een blijvend effect heeft. Wel zie ik dat er nieuwe verbindingen zijn ontstaan dus ik verwacht dat er ook weer nieuwe projecten uit komen’, aldus Marten.
We eindigen bij een intiem en toch groots project, namelijk ‘Buiten de Boot’, een De Reis-project. Buiten de Boot speelt ‘De Oare’, een locatietheaterstuk waarin ‘gewone’ mensen vertellen waarom ze zich anders voelen en soms buitengesloten van de rest. Echter heeft het proces van de ontwikkeling van dit project al zoveel bereikt, namelijk het creëren van een nieuwe kleine community van de zogenaamde outsiders, dat het hoe dan ook geslaagd is. Een staaltje kwetsbaar opstellen en anders kijken naar de ander is in het kort gezegd het theaterstuk ‘De Oare’. Als je durft zou ik hier zeker naartoe gaan.
De expeditie heeft een prachtig inkijkje gegeven in het proces van ‘Mienskipsprojecten’ waar we net wat dieper in konden gaan op hetgeen er vooraf gaat aan community art. Mijn grootste leermoment is dat het proces soms, en misschien zelfs wel meestal, belangrijker is dan de presentatie aan het eind van het project.
